ตำนานขันธปริตร
บทขัดขันธปริตรเป็นบทเชื้อเชิญให้สวดพระปริตรที่ทำให้พิษร้ายแห่งอสรพิษทุกชนิดหายไป ดุจมนต์ทิพยโอสถทำให้โรคหายไป ทั้งยังป้องกันอันตรายอื่นๆ แก่สรรพสัตว์ที่อยู่ในเขตอำนาจพระปริตร ทุกสถานที่ ทุกเมื่อ โดยประการทั้งปวง
ขันธปริตรเป็นบทที่ว่าด้วย มนต์สำหรับป้องกันตัว กล่าวถึงวิธีปฏิบัติต่อสัตว์ร้ายนานาชนิด โดยการประสานมิตรไมตรีให้เกิดขึ้นระหว่างคนกับสัตว์ และน้อมเอาคุณพระรัตนตรัยไว้ในใจแล้วแผ่เมตตาไปให้ ไม่สนับสนุนการเบียดเบียนกันทุกวิถีทาง โดยนัยนี้ อานุภาพของเมตตาจะปกป้องผู้ที่มีเมตตาเองโดยอัตโนมัติ บทขันธปริตรนี้มีคำสวดขึ้นต้นว่า “วิรูปักเขหิ เม เมตตัง เมตตัง
เอราปเถหิ เม ...” พระปริตรนี้มีตำนานมาว่า
ภิกษุรูปหนึ่งถูกงูกัดที่นิ้วเท้า ทนกำลังพิษไม่ไหวจึงมรณภาพลง ภิกษุเหล่าอื่นจึงได้ประชุมสนทนาปรารภเรื่องที่ภิกษุถูกงูกัดแล้วมรณภาพ สมเด็จพระผู้มีพระภาคเสด็จมาที่นั้น ทรงทราบเรื่องทั้งหมดแล้วจึงตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ชะรอยเธอจะไม่ได้แผ่เมตตาไปในสกุลพญางูทั้ง ๔ คือ พญางูวิรูปักข์ ๑ พญางูเอราบถ ๑ พญางูฉัพยาบุตร ๑ พญางูกัณหาโคตมะ ๑ ถ้าเธอแผ่เมตตาไปในสกุลพญางูทั้ง ๔ งูก็จะไม่ขบเธอเลย เพราะฉะนั้นตั้งแต่นี้ไปเธอจงพากันเจริญเมตตาไปในสกุลพญางูทั้ง ๔
ครั้นแล้วพระองค์จึงตรัสขันธปริตร อันมีเนื้อความว่า “ไมตรีของเราจงมีแก่สกุลพญางูวิรูปักข์ พญางูเอราบถ พญางูฉัพยาบุตร พญางูกัณหาโคตมะ ตลอดทั้งสัตว์ไม่มีเท้า สัตว์สองเท้า สี่เท้า เท้ามาก อย่าเบียดเบียนเรา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ทรงพระคุณไม่มีประมาณ สัตว์ทั้งหลาย เช่น งู แมลงป่อง ตะเข็บตะขาบเป็นต้น มีประมาณไม่มากเหมือนคุณพระรัตนตรัย เราทำการนอบน้อมพระผู้มีพระภาคเจ้าอยู่ ขอให้สัตว์ทั้งหลายจงหลีกไป ฉะนี้”
พระปริตรบทนี้ถือกันว่าป้องกันภัยจากอสรพิษได้เป็นอย่างดี
ขันธปริตรเป็นมนต์ป้องกันตัว และเป็นนิคมคาถา (คาถาลงท้าย) ที่มาในบาลีอหิราชสูตร ขันธปริตรนี้จะสวดต่อจากกรณียเมตตสูตร จากตำนานดังกล่าวข้างต้นจะเห็นได้ว่า เป็นเรื่องที่สอนให้แผ่เมตตาไปในอสรพิษ คืองูที่มีพิษดุร้าย เป็นการเตือนให้เรารู้ว่า การอยู่ด้วยเมตตาจิตจะไม่ได้รับอันตรายจากสัตว์ร้าย (ดังอานิสงส์ของการแผ่เมตตาข้อหนึ่งว่า ผู้มีเมตตาจิตจะเป็นที่รักของอมนุษย์และสัตว์เดียรัจฉานทั่วไป) ดังนั้นขันธปริตรนี้จึงถือกันว่าเป็นมนต์ศักดิ์สิทธิ์ ป้องกันอันตรายจากเหล่าอสรพิษ สอนให้มีจิตประกอบด้วยเมตตา อันแสดงให้เห็นถึงวิธีการแก้ปัญหาแบบพุทธศาสนาที่เริ่มต้นด้วยเมตตาจิตก่อน ไม่ทำร้ายหรือไม่ทำลายแม้แต่สัตว์ที่มีพิษ แต่สอนให้อยู่ด้วยเมตตา อย่างไรก็ตาม สำหรับสัตว์ที่มีพิษ นอกจากจะสอนให้มีเมตตาแล้ว ก็สอนมิให้ประมาทและให้รู้จักการป้องกันด้วย
No comments:
Post a Comment